Serbest Fon paylaşımları artmaya başladı. Çünkü borsada hesabı bulunan kişi sayısı artmışken (son birkaç ay düşse bile 7 milyonun üzerinde halen), doğal olarak her yatırım kurumu bu yeni kişilerin kendi ürünlerini kullanmalarını sağlamak ve bu artıştan fayda sağlamak istiyor.

Bu yazıda serbest fonlar olarak ifade etsek de aslında şu sorunun cevabını arayacağız:

“TEFAS’ta adı geçen ama kategori olarak “işlem görmeyen” başlığında yer alan; yani satın almak için hem aracı kurum hem de onun saklayıcı kurumu olan bankada hesap açmanız gereken, tefasta gördüğümüz “yönetim ücreti” dahil fiyata ek olarak “Performans Ücreti” de alan Serbest Fon grubunda yer alan fonlardan bizleri (x TL üzeri alım) kabul edenler gerçekten bize ne kadar kazandırıyor?”

Tanımlar

Eşik değer: Karşılaştırma ölçütü olarak da tanımlanan bu ifade, fonun belli bir performans dönemi içindeki getirisinin kıyaslanması için kullanılan, fonun yönetim stratejisine göre baz alınan endekslerdir.
Örneğin eşik değer : %80-90 A Getiri Endeksi + %20-10 B
Toplamı %100 olmak zorunda olan bu değerlerde:
A genellikle Bist 100 endeksi olurken;
B ise, “BIST-KYD 1 Aylık Mevduat TL Endeksi”, “BISTKYD Repo (Brüt) Endeksi” gibi farklı endekslerin değişim oranı olabilir

Performans Ücreti: Eşik değerde belirtilen oranın toplamından fazla getiri elde edilmesi durumunda ekstra yüzdelik bir ücret talep edilmektedir. Bu ücreti %7 olarak da gördüm %20-%30 civarında da gördüm.

Örnek

Ana para: 100 TL

BIST-100 Endeksi aylık değişim oranı: %7,63

BIST-KYD 1 Aylık Mevduat TL Endeksi değişim oranı: 0,36

Eşik değerimiz %90-%10 olsun ki yine yüksek hesaplamış olalım 🙂

(7,63x(90/100))+(0,36x(10/100)=6,867+0,036=6,903%

Yani eğer fonunuz bu dönemde %6,903’ten fazla değer kazanırsa %6,91 bile olsa performans ücreti ödeyeceksiniz.

Sonuç

İlk dikkat çeken husus şu ki Bist 100 getirisinin bile altında bir eşik değer belirlenmesi, neredeyse her zaman bir performans ücreti ortaya çıkacağını gösteriyor.

Çok iyi kazandıran serbest fonlar var elbette. Ancak onlara da “x tl’si, x milyonu olanlar” gelsin demiyorlar. Bu tür fonlar özel gruplar/özel işlemler için kurulmuş belli bir kesime hitap ediyor. Sosyal medyada açıklanan, davet edilen fonlar pek aynı klasmanda olmuyor tespitlerime göre.

Son olarak en önemli kısım şu ki TEFAS’ta yer alan net getirilere bile baktığınızda bahse konu serbest fonlar kadar hatta daha fazla getiri sağlayan herkese açık fonlara denk geliyorsunuz (itiraz edenler için önden belirteyim stopaj kesintisi olmayan fonlar daha fazla).

Şahsen bireysel yatırımcılara pek hitap etmediğini ve biraz macera arayışı olduğunu düşünüyorum. Çünkü girerken sözleşmeye dikkat etmedikleri ve konuya hakim olmadıkları için, bu fonlardan çıkarken de performans ücreti ile karşılaştıklarında yaptıkları yorumlara da denk geldim.

Lütfen görüşlerinizi/yorumlarınızı/düzeltmelerinizi yorum kısmında belirtmekten çekinmeyin.